Wat is voorkamerfibrillatie?
Voorkamerfibrillatie is een ritmestoornis die de normale functie van de voorkamers onmogelijk maakt. De functie van de voorkamers van het hart is een optimale vulling van de kamers mogelijk te maken. De voorkamers trillen (dit kan oplopen tot 400 contracties per minuut) maar trekken niet meer efficiënt samen. Slechts een deel van die chaotische prikkels resulteren effectief in een hartslag. Door die willekeurige doorgeleiding naar de kamers, gaan de kamers onregelmatig en vaak veel te snel samentrekken. De hartslag kan zonder medicatie oplopen tot 150 of 200 (onregelmatige) slagen per minuut in rust. Het verlies van de functie om de hartkamers optimaal te vullen, brengt een normale werking van de kamers nog niet in het gedrang. Het gevaar van de voorkamerfibrillatie bestaat vooral in het wegschieten van kleine bloedklonters vanuit de voorkamers naar de verder gelegen bloedvaten ( zoals bijv. naar de hersenen). Deze bloedklonters ontstaan als het gevolg van het activeren van het stollingsproces door het trileffect van de voorkamers op de rode bloedcellen.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de oorzaken?
Vaak is een concrete oorzaak niet te achterhalen. Er zijn wel een aantal risicofactoren die het ontstaan kunnen beïnvloeden:
- Leeftijd (hoger risico bij het ouder worden door slijtage van het hart);
- Hoge bloeddruk;
- Hartziekten (bv. hartfalen of hartkleplijden, hartinfarct in de voorgeschiedenis, ...);
- Overmatig gebruik van cafeïne, alcohol of drugs;
- Stress;
- Familiale voorbeschiktheid;
- Aandoeningen aan de schildklier;
- Chronische ziekten (bv. suikerziekte, chronische longziekten, ...);
- Doorgedreven duursport (>3u intensief per week);
- Overgewicht;
- Slaapapneu.
Lees meer
Lees minder
Welke zijn de symptomen?
Slechts in 2/3 van de gevallen ervaart de patiënt symptomen. Vaak wordt voorkamerfibrillatie toevallig ontdekt tijdens een routinecontrole bij de huisarts of cardioloog door het meten van een snelle, onregelmatige hartslag.
Patiënten met symptomen ervaren vaak het volgende:
- Hartkloppingen: Het wordt vaak beschreven alsof het hart op hol slaat, een gevoel waarbij het hart in de borst of in de keel klopt.
- Kortademigheid (toenemend bij inspanning);
- Pijn op de borstkas;
- Duizeligheid en flauwvallen;
- Ongewone vermoeidheid, zwakte.
Je kunt gemakkelijk je eigen polsslag meten. Merk je een onregelmatige en snelle hartslag op? Ervaar je daarnaast één of meerdere van bovenstaande symptomen? Contacteer dan zeker je huisarts of cardioloog!
Lees meer
Lees minder
Wat kan ik er zelf aan doen?
Een gezonde levensstijl is belangrijk in de behandeling van voorkamerfibrillatie.
Dit omvat onder meer:
- het onder controle houden van en behandelen van hoge bloeddruk (hypertensie) en/of diabetes;
- streven naar gewichtsverlies bij overgewicht;
- stoppen met roken;
- beperking van de consumptie van alcohol, cafeïne en andere stimulerende middelen;
- het aanpakken van slaapstoornissen (bv. obstructief slaapapneu syndroom);
- het aanpakken van onderliggende problemen zoals hartproblemen, longziekten, chronische nierinsufficiëntie, schildklierproblemen, infecties, …;
- voldoende beweging zoals wandelen, fietsen, yoga,... Doorgedreven duursporten (roeien, gewichtheffen, hardlopen, fietsen, …) kunnen echter leiden tot ritmestoornissen.
- het correct innemen van de voorgeschreven medicatie.
Lees meer
Lees minder
Hartritmestoornissen
Hartritme stoornissen kunnen uitgelokt worden door bepaalde stoffen zoals nicotine en cafeïne. Rook niet en beperkt de inname van cafeïnehoudende dranken zoals koffie of cola.
Aandoeningen aan het hart of bloedvaten kunnen leiden tot hartritmestoornissen. Een gezonde levensstijl verlaagt het risico op hart -en vaataandoeningen en zo op ritmestoornissen.
Gezonde levensstijl
De kans op een hart- en vaataandoeningen wordt verhoogd door een aantal risicofactoren. Op factoren zoals leeftijd, geslacht en erfelijkheid heeft u geen invloed. Andere risicofactoren kun je wel beïnvloeden via gezonde levensstijl. Concrete maatregelen zijn:
- Stop met roken. Bepaalde stoffen in sigarettenrook beschadigen de binnenwand van de bloedvaten, wat kan leiden tot atherosclerose. Roken verhoogt daarnaast de bloeddruk en heeft een ongunstig effect op het cholesterolgehalte.
- Indien je te zwaar bent, probeer dan af te vallen. Overgewicht heeft een schadelijk effect op de bloedvaten aangezien het vaak samengaat met een te hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte en diabetes.
- Zorg voor voldoende lichaamsbeweging. Probeer minstens dertig minuten per dag te bewegen. Ga bijvoorbeeld wandelen, fietsen, zwemmen,… . Beweging verlaagt het gewicht en het cholesterolgehalte en heeft een gunstige invloed op de bloeddruk.
- Een hoge bloeddruk verhoogt de kans op een scheurtje in de wand van het bloedvat en vormt zo een grote risicofactor voor hart- en vaataandoeningen. Laat je bloeddruk regelmatige controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge bloeddruk, neem deze dan stipt in.
- Overmatig cholesterol zet zich vast op de binnenkant van de bloedvaten (vorming plaques). Laat het cholesterolgehalte in je bloed controleren. Wanneer er medicatie wordt voorgeschreven voor een hoge cholesterol, neem deze dan stipt in.
- Heb je diabetes, zorg er dan voor dat je je bloedsuiker onder controle houdt. Een ontregeling van de bloedsuiker, leidt op termijn tot beschadiging van de bloedvaten.
- Vermijd stress. Stress verhoogt de kans op hart- en vaataandoeningen.
- Zorg voor een gezonde en gevarieerde voeding. Dit wil zeggen:
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,….
- Beperk de inname van verzadigde vetten zoals in vet vlees, vette vleeswaren, volle zuivelproducten, koekjes, chocolade, zoute snacks, harde margarine, gefrituurde etenswaren,… .
- Vermijd producten met veel cholesterol zoals eidooiers (maximum 2 per week), orgaanvlees (lever, nieren) en schaal- en schelpdieren (garnalen, mosselen,..).
- Zet 2x per week vis op het menu en kies daarbij 1x voor vette vis (zalm, makreel, haring, sardienen,…).
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Gezonde voeding
Eet gezond. Enkele algemene regels:
- Zorg voor regelmaat:
- Eet op regelmatige tijdstippen;
- Sla geen maaltijden over;
- Neem 3 hoofdmaaltijden en eventueel twee tot drie tussendoortjes.
- Eet gevarieerd.
- Beperk vette en suikerrijke voeding.
- Eet minstens 200g groenten en 2 tot 3 stukken fruit per dag.
- Eet voldoende vezels uit volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, groenten, fruit,… . Vezels hebben een cholesterolverlangend effect.
- Wees matig met zout.
- Drink niet meer dan 2 glazen alcohol per dag.
Hieronder enkele concrete adviezen
Dranken
- Drink 1,5l tot 2l per dag. Bij voorkeur water.
- Vermijd frisdranken. Deze bevatten erg veel suiker. Teveel suiker leidt tot een verhoging van triglyceriden en zo ook tot een te hoge cholesterol.
Granen en zetmeelhoudende producten
- Eet bij voorkeur volle granen zoals in volkoren brood, volkoren pasta, bruine rijst, haver, ongesuikerde muesli, …
- Vermijd croissants, koffiekoeken, rozijnenbrood, sandwiches,…. Deze bevatten veel vetten en suikers en leveren nagenoeg geen voedingsstoffen.
- Gekookte aardappelen hebben de voorkeur.
- Bereid aardappelpuree enkel met melk, gebruik geen boter of eieren.
- Vermijd vette aardappelbereidingen zoals frieten, kroketten, gratin,…
Groenten en fruit
- Groenten en fruit zijn rijk aan vezels. Eet minstens 200g groenten en twee tot drie stukken fruit per dag.
- Diepvriesgroenten zijn even gezond als verse groenten. Vermijd echter diepvriesgroenten bereid in saus.
- Groenten uit blik zijn een gezond en snel alternatief bij tijdsgebrek. Ze bevatten echter erg veel zout. Gebruik met mate.
- Er bestaan veel verschillende soorten groenten en fruit. Variëren is de boodschap!
- Vermijd fruit op siroop. Blikfruit in eigen sap kan wel.
Vlees, vis en eieren
Kies voor mager vlees, zoals
- gevogelte (zonder vel): kip, kalkoen, struisvogel, wilde eend,....
- kalf, rund.
- puur rundsgehakt.
- paard.
- wild (konijn, haas, hert, ree, everzwijn).
- mager varkensvlees (haasje, mignonette, gebraad),
- mager lamsvlees (bout, filet).
- Magere vleeswaren zoals kippenwit, kalkoenham, ontvette ham, rosbief, filet d’anvers, paardenrookvlees, filet de sax, gebraad.
Vermijd vet vlees zoals:
- vet varkensvlees (spieringkotelet, spek, ribbetjes).
- gehakt (gemengd, varken, gevogelte).
- lamsschouder.
- schapenvlees.
- orgaanvlees (lever, zwezerik, tong).
- kant- en klare vleesgerechten.
- gepaneerde vleessoorten.
- vette vleeswaren (salami, boterhamworst, paté, bereide salades).
Vis is rijk aan onverzadigde vetten. Vette vis is rijk aan omega 3 vetzuren, die een gunstig effect hebben op de cholesterol.
- Eet twee tot drie maal per week vis, waarvan minstens één keer vette vis.
- Mager: kabeljauw, schelvis, wijting tong, zeebaars, pladijs, zeewolf,… .
- Vette vis: haring, zalm, sardienen, ansjovis,... .
- Vermijd gefrituurde of gepaneerde vis.
- Schaal- en schelpdieren (garnalen, krab, mosselen,…) bevatten veel cholesterol. Beperk tot één maal per veertien dagen.
Eet niet meer dan twee eidooiers per week. Dit geldt voor alle bereidingen met eieren, dus ook pannenkoeken, gebak, mayonaise,… Je kunt een omelet ook bereiden met één eidooier en twee of drie eiwitten.
Zuivelproducten
- Kies voor magere of halfvolle melk.
- Vermijd producten met volle melk, verse room, vette kaas of yoghurt.
- Kies voor magere of halfvolle yoghurt of platte kaas.
- Vermijd vette kaassoorten (48+). Magere kaassoorten hebben een vetgehalte van maximaal 30+.
- Vermijd kant- en klare desserten op basis van melk (pudding, ijs, mousses,…).
Vetten
Belangrijker dan de totale vetinname is de kwaliteit van vetten.
- Beperk de inname van verzadigd vet en kies voor voedingsmiddelen die rijk zijn aan onverzadigde vetten (plantaardige olie, vette vis, noten, zaden).
- Verkies een plantaardige olie boven boter of margarine. .
- Er zijn speciale margarines met plantensterolen op de markt. Deze hebben mogelijk een gunstig effect bij personen met een hoge cholesterol omdat ze de opname van cholesterol ter hoogte van de darm verlagen. Indien je al cholesterolverlagende medicatie gebruikt, bespreek dan het gebruik van dergelijk margarines eerst met je arts.
- Kies zoveel mogelijk voor gezonde bereidingswijzen zoals stomen, koken, grillen, braden,… .
- Vermijd transvetten (koekjes, fastfood, chips, gebak,…).
- Beperk zoveel mogelijk het gebruik van sauzen.
Tussendoortjes
- Eet maximaal twee tot drie tussendoortjes per dag.
- Kies voor caloriearme tussendoortjes zoals vers fruit, mager zuivelproducten, een droge koek, crackers, rijstwafel,… .
- Gebruik zoetstof in plaats van suiker (bijvoorbeeld aspartaam, stevia, tagatesse,… ).
Alcohol:
Drink maximaal twee glazen alcohol per dag.
Lees minder
Lees meer